Thursday 14 June 2018

आज का सुभाषित / Today's Subhashita.


कुग्रामवासः कुलहीन सेवा
कुभोजनं  क्रोधमुखी च  भार्या   |
पुत्रश्च मूर्खो  विधवा च कन्या
विनाग्निना  षट्प्रदहन्ति कायम्  ||
                - चाणक्य नीति (४/८)

भावार्थ -       किसी कुख्यात स्थान में निवास करना, एक
नीच कुल वाले व्यक्ति की नौकरी करना . अखाद्य भोजन
उपलब्ध  होना , परिवार  में सदैव क्रोधित रहने वाली पत्नी,
एक मूर्ख पुत्र,तथा विधवा कन्या का होना,ये छः परिस्थितियां
ऐसी होती हैं कि इन्हें झेलने वाला व्यक्ति अपने शरीर को बिना
अग्नि  के जलाये जाने जैसा अनुभव करता  है |

Kugraaamavasah kulaheena sevaa,
Kubhojanam krodhamukhee  cha bhaaryaa.
Putrashcha moorkho  vidhavaa cha kanyaa.
Vinaagninaa shatpradahanti  kaayam,

Kugrama = a village of ill repute.   Vaasah =living in
Kulaheena  =a person of low  origin.  Sevaa = service. 
Kubhojanam= bad  food.  Krodhamukhee = angry faced 
Cha =  and.  Bhaaryaaa = wife.    Putrah + cha.    Putrah =
the son.   Moorkhah = idiot.  Vidhavaa = widow. Kanyaa =
daughter.  Vina = without.   Agninaa= any fire.  Shat = six.
Pradahanti = burn.   Kaayam = human  body.

i.e.   Compelled to live in an infamous village , working as
a servant of a person of low origin,  getting stale and bad
food to eat,  having as family members  a wife who always
remains angry,  an idiot as a son and a widowed daughter, in 
all these six situations any person will feel as if his body is
being burnt without any fire.

No comments:

Post a Comment