Monday 8 February 2016

Today's Subhashita.

अहो  बत  विचित्राणि चरितानि  महात्मनां  |
लक्ष्मी तृणाय मन्यन्ते तद्भारेण नमन्ति  च ||  -  महासुभाषितसंग्रह (४१६५)

अर्थ -     अहो !   महान संत महात्मों की जीवन शैली (रहन सहन) भी
कितनी विचित्र होती है  ?   वे धन संपत्ति  को एक तिनके के समान  तुच्छ
समझते  हैं और  धनवान  होने पर  उसके भार स्वरूप  (गर्वित  न हो कर )
विनम्र ही बने रहते हैं |

(प्रायः धनवान व्यक्तियों में नम्रता तथा दयालुता का अभाव होता है  और
उपर्युक्त सुभाषित में व्यक्त विचार के विपरीत वे संसार (अन्य लोगों ) को
ही तिनके के समान तुच्छ समझते है , जैसा कि एक अन्य सुभाषित में कहा
गया है कि -   " निर्धने तु  धनं प्राप्यं तृणवत् मन्यते जगत् " |  महान्  व्यक्ति
इस दोष से रहित और परोपकारी होते हैं |

Aho bat   vichitraani charitaani mahaatmanaam.
Lakshmi trunaaya manyante tadbhaarena namanti cha.

Aho= Oh !    Bat = alas !   Vichatraani =  strange.     Charitaani = deeds,
behaviour, .     Mahaatmanaam =  great  noble and righteous persons.
Lakshmi = wealth.    Trunaaya = like a blade of grass i.e. insignificant.
Manyante = think, consider    adbhaarena = tat +bhaarena.   Tat = that.
Bhaarena = burden, weight     Namanti = bow down.    Cha = and.

Oh !    How strange are the deeds and lifestyle of great noble and
righteous persons ?   They treat wealth as very insignificant like a blade
of grass and if per chance they are wealthy they do not yield under
the pressure of their wealth i.e do not become proud and arrogant and
remain polite and righteous.

(Generally wealth makes persons proud and arrogant,which is expressed
in another Subhashita as 'Nirdhane tu dhanam praapyam trunavat manyate
Jagat" i.e. a poor person on becoming rich considers this world as a blade
of grass' , which is just the opposite of the theme of the above Subhashita.
Great and noble persons are immune to such a tendency. )

No comments:

Post a Comment