Friday 4 September 2015

Today's Subhashita.

अभ्यासाद्धार्यते  विद्या  कुलं  शीलेन धार्यते  |
गुणैर्मित्राणि  धार्यन्ते अक्ष्णं क्रोधश्च धार्यते  ||  -  महासुभषितसंग्रह -(2390)

अर्थ -      निरन्तर अभ्यास के द्वारा ही  विद्या अक्षुण्ण (स्थायी) रखी  जा 
सकती है तथा कुल की मर्यादा और प्रसिद्धि शीलवान (सद्व्यवहार आदि) के 
द्वारा ही बनी रह्  सकती है |   दूसरों से स्थायी मित्रता तभी बनी रह सकती  है 
जब कि  सभी  संभन्धित  लोग गुणवान  हों , तथा कोई व्यक्ति  क्रोध पर तभी
नियन्त्रण रख  सकता है यदि वह् व्यवहार्कुशल हो | 

(एक अन्य सुभाषित मे में भी कहा गया है कि -'अनभ्यासे विषं शास्त्रं ' , अर्थात 
यदि निरन्तर अभ्यास न किया जाय तो सीखी हुई विद्या विष के समान हानिकर 
हो जाती है (उस पर अधिकार नहीं रहता है ) |

Abhyaasaaddharyate vidyaa kulaam sheelena dhaaryate.
Gunairmitraani dhaaryante akshnam krodhashcha dhaaryate.

Abhyaasaaddharyate =abhyaasaat +dhaaryate.    Abhyaasaat = through
regular practice, repetition.         Dhaaryate = retained, supports.
Vidyaa = knowledge, learning.    Kulam = dynasty.     Sheelena = by
righteous behaviour, good conduct.      Gunairmitraani = gunaih +
mitraani .        Gunaih =  talent, virtues      Mitraani =  friends.
Akshnaa = by  being prevalent, gaining mastery.        Krodhashcha =
Krodha = anger.      Cha = and.

i.e.        One can retain the knowledge gained by him through regular 
practice (recapitulation), and the name and fame of a dynasty is retained
by the righteous and kind behaviour of its members.   Likewise, friendship
among persons is permanent if they are talented and virtuous., and anger
can be controlled if the person concerned is prevalent .

(Another subhashita  extolling the virtue of regular practice says -'Anabhyase
Visham Shaastram "  i.e., the knowledge already acquired becomes harmful 
like a poison , if it is  not updated and practised regularly.)

No comments:

Post a Comment