Saturday 14 April 2018

आज का सुभाषित / Today's Subhashita..


दारिद्रय्  शोचामि  भवन्तमेवमस्मच्छरीरे सुहृदित्युषित्वा  |
विपन्नदेहे मयि मन्दभाग्ये ममेति चिन्ता क्व गमिष्यषि त्वम् ||
                                        - सुभाषित रत्नाकर (इन्दिशेसमुखे )

भावार्थ -  ओ दरिद्रता  !  तुमने एक मित्र के समान सदैव मेरा साथ दिया है और
अब मुझे इस बात की चिन्ता है कि जब मुझ  भाग्यहीन की मृत्यु  हो जायेगी तो
तुम रहने के लिये कहां  जाओगी |

( यह सुभाषित 'दारिद्र्य् वर्णनम्'  शीर्षक के अन्तर्गत संकलित है |    आजन्म
दरिद्रता  भोगने वाले एक व्यक्ति के  मन की व्यथा एक उलाहने के रूप में इस पद
में व्यक्त हुई है | )

Daaridrya  shochaami bhavantamevamasmacchareere suhrudityushitvaa.
Vipannadehe mayi mandabhaagye  mameti chinta kva gamishyashi tvam.

Daaridrya = poverty.   Shochaami = I bemoan.   Bhavantam +evam +asmat
+ shareere     Bhavantam = you    Evam = thus.   Asmat = us.   Shareere=
body.   Suhruditi + ushitvaa     Suhruditi = friendship.     ushitvaa =  having
stayed, lived..    Vipannadehe = dead.   Yadi = if.    Mandabhaagye = unlucky.
unfortunate.  Mameti = mama+ iti.    Mam = to me.   Iti this.  Chintaa=worry.
Kva = where.   Gamishyasi = will go.   Tvam = you.

i.e.     O Poverty  !    You have stayed with me as a friend throughout my life.
and I now bemoan  and worry at the thought that where you will go when I ,
the most unlucky person ,will ultimately die.

(This Subhashita is classified under the category  'Poverty' .  Here an unlucky
person who has faced poverty throughout his life is venting his anguish in a very
sarcastic way .)

No comments:

Post a Comment